Het Herkennen van Signalen - Wat Denk Je te Zien en Wat Zie Je Nu Echt?

In het weekend van eind september hadden wij het voorrecht aanwezig te zijn bij het jubileumweekend van het NSvT (Nederlands Stamboek voor Tinkers). Het was een zeer geslaagd evenement, waarbij we tevens twee clinics mochten verzorgen.

Op zaterdag gaven we een clinic over paardengedrag, waarin we dieper ingingen op het herkennen van signalen bij paarden en hoe wij als mensen deze vaak interpreteren. Het komt regelmatig voor dat mensen conclusies trekken op basis van wat ze dénken te zien, in plaats van wat er daadwerkelijk gebeurt.

Een voorbeeld: stel, een paard loopt tijdens een training van je weg. Interpretatie van de mens: "Het paard heeft geen zin om te trainen."

Op basis van het enkele feit dat het paard wegloopt, wordt vaak al snel een oordeel geveld. Echter, deze conclusie is vaak onterecht, omdat paarden doorgaans al vele subtiele signalen geven over wat er werkelijk speelt. Het weglopen kan meerdere oorzaken hebben, en hoeft niet per se met jou als trainer te maken te hebben — maar het kán ook juist wel een aanwijzing zijn. Voordat we tot een oordeel komen, is het van groot belang om eerst te letten op signalen zoals: oren naar voren gericht, het rechterbeen naar voren geplaatst, een hoog gedragen staart, een opgerichte hals, of een briesend of snuivend geluid. Door deze signalen te herkennen, kunnen we ze beter koppelen aan het gedrag en begrijpen waarom een paard zich op een bepaalde manier gedraagt.

Wanneer we paarden op deze manier observeren, ontstaat er vaak een geheel nieuwe kijk op hun gedrag. Zo krijg je sneller inzicht in wat je paard je werkelijk probeert te vertellen.

De clinic: uitdaging met tinker Bart

Naar aanleiding van onze clinic had een dame zich opgegeven, maar het was uiteindelijk Danjella, de verzorgster van haar Tinker, die graag wilde deelnemen. Tinker Bart is een indrukwekkende Tinker van 1,64 meter schofthoogte. Hoewel hij vaak meegaat naar onbekend terrein, heeft hij de neiging om zich plotseling los te trekken. Dit lijkt op het eerste gezicht onschuldig, omdat Bart nieuwsgierig is en graag alles om zich heen wil bekijken. Tijdens het begeleiden raakt Danjella hem echter "kwijt", waarna hij met zijn grote kracht doorstormt, wat ertoe leidt dat ze hem moet loslaten.

Na een paar meter komt Bart meestal weer tot stilstand, waarbij hij als het ware lijkt te zeggen: “Komen jullie nog?” Ook tijdens het longeren trekt Bart zich los, waardoor hij al enige tijd niet goed meer gelongeerd kan worden. Hoewel deze situatie nog niet direct gevaarlijk is, is het wel uiterst vervelend. Om te voorkomen dat het probleem verergert, was het een goede beslissing om deel te nemen aan onze clinic. Dit erkende Danjella zelf ook.

Danjella met tinker Bart

 Leren hoe….

Nog voordat we begonnen, trok Bart zich al los bij mij, wat direct een waardevolle indicatie was. Bart gaf hiermee meteen een signaal af. Ik liet de leadrope los en pakte hem een paar meter verder weer op. Vervolgens maakte ik duidelijk dat ik niets van hem eiste en er alleen was om hem te helpen. Daarna konden we verdergaan, en vertoonde hij geen neiging meer om los te trekken. Al snel droeg ik Bart over aan Danjella, zodat zij samen aan de slag konden. Hoewel Danjella de instructies goed oppakte, merkte ik dat ze zich in het begin wat ongemakkelijk voelde. Dit veranderde echter snel naarmate we vorderden.

De opdracht begon eenvoudig: wandelen en observeren hoe haar positie ten opzichte van Bart was en of die positie correct was. Dit is een belangrijke vraag, want niet iedereen leidt een paard op dezelfde manier. Het leiden van een paard kan vanuit verschillende posities gebeuren, maar hoe je dit doet, bepaalt grotendeels hoe het paard op jou reageert. Wanneer Bart de neiging had om sneller te lopen dan Danjella, moest ze hem wat meer afremmen. In eerste instantie probeerde ze dit door lichte druk op de leadrope te zetten, waardoor de neusriem van het halster zachtjes tegen zijn neus drukte. Aanvankelijk reageerde Bart hier goed op, maar toen hij meer spanning opbouwde, werkte deze aanpak minder effectief.

Danjella ontdekte al snel dat Bart wel reageerde op subtiele signalen, maar dat hij bij toenemende spanning minder gevoelig werd voor deze signalen. Om hem te helpen zijn tempo te reguleren en de spanning te verminderen, leerde ik Danjella een andere techniek. Ze begeleidde Bart met één hand aan de leadrope, terwijl ze met de andere hand het uiteinde van het touw voor hem langs zwaaide. Hoewel het zwaaien in het begin wat onwennig voelde, kreeg ze al snel de techniek onder de knie. Het doel was om Bart te helpen zijn snelheid te verminderen en hem tegelijkertijd te ondersteunen bij het loslaten van spanning. Belangrijk om te benadrukken is dat Bart nooit fysiek werd aangeraakt door het touw; het diende slechts als een visueel signaal.

Een leadrope kan helpen om duidelijker te communiceren met een paard, maar mag nooit worden gebruikt om geweld toe te passen. Deze techniek kan Danjella ook gebruiken wanneer ze thuis met Bart wandelt, of wanneer ze hem meeneemt naar onbekend terrein en hij dreigt los te trekken. Als Bart zou proberen door de hulp heen te gaan, zou hij als het ware tegen de leadrope aanlopen en zichzelf corrigeren. In de meeste gevallen gebeurt dit echter niet, omdat paarden snel doorhebben dat het negeren van signalen niet de juiste oplossing is.

Na de wandeling oefening werd al snel duidelijk dat Bart weg wilde wanneer er teveel druk ontstond. Precies hierdoor trok hij zich ook los met longeren en als je niet los liet, trok hij je mee. 

Tijdens de clinic: wandelen vanuit ontspanning

 Longeren of niet?!

Ik nam de leadrope van Danjella over om zowel haar als Bart te laten zien dat er een andere manier is om samen te werken, waarbij losbreken niet nodig is en longeren juist leuk kan zijn. Met een leadrope van 3,5 meter hebben we minder ruimte om Bart te laten longeren dan met een traditioneel longeertouw van 8 meter. Dit kan een voordeel zijn, omdat hoe meer ruimte Bart heeft, hoe groter de kans dat hij snelheid maakt en zich los trekt.

Bij het longeren met een leadrope loop je mee met je paard, in plaats van op één plek te blijven staan zoals bij een longeerlijn. Dit betekent dat je paard nog steeds voldoende ruimte heeft, ondanks de kortere lengte van het touw. Je longeert hem echter vanuit een kleinere begeleidingspositie, wat kan helpen om het losbreken te voorkomen. Door Bart in een kleinere cirkel te laten lopen en hem te begeleiden met een bewuste lichaamshouding, terwijl je let op de subtiele signalen die hij afgeeft, kan het patroon van losbreken doorbroken worden.

De leadrope speelt hierbij een cruciale rol; het fungeert als een verlengstuk van je arm, waarmee je helderder kunt communiceren. Nadat ik Danjella had laten zien hoe dit werkt, nam zij het over om zelf te ervaren hoe groot het verschil kan zijn. Het belangrijkste is dat je steeds alert blijft op de signalen van je paard en leert hoe je deze op de juiste manier interpreteert en er adequaat op reageert.

Zowel tijdens het wandelen als het longeren geldt: consistent oefenen is de sleutel. Aangezien Bart in het verleden regelmatig succesvol losbrak, zal hij dit waarschijnlijk nog eens proberen. Door de juiste technieken toe te passen, worden de momenten waarop hij dit probeert echter steeds zeldzamer, tot ze uiteindelijk helemaal verdwijnen.

Nu waren we natuurlijk enorm benieuwd hoe het oefenen hun is vergaan in de afgelopen twee weken na onze clinic.

Hierover meldde ze het volgende: 

“Ik merk als ik met hem wandel, dat ik er wel mee bezig ben. Zoals het voor hem ronddraaien van het touw. En let heel erg op zijn gedrag. Maar ik ben nog niet met het longeren aan de slag gegaan”.

Als trainer zijn we erg tevreden dat de aanpak zo goed is opgepakt en dat er nu bewuster naar het gedrag van het paard wordt gekeken. Dit kan echt het verschil maken! Het sluit perfect aan bij de kern van onze clinic: het herkennen en interpreteren van paardensignalen. We wensen hen veel succes met verdere oefening en fijne, ontspannen wandelingen en longeer momenten toe!

Ook werken met een leadrope?! Klik op de button

Naar de HS Leadropes